ଇଂଲିଶିଆ ବନାନ ବଦଳିବ କେବେ?

ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଅଧୀନରୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବା ପରେ ଭାରତର ଅନେକ ସ୍ଥାନର ଇଂଲିଶିଆ (Anglicised) ନାମଗୁଡ଼ିକ ବଦଳାଯାଇ ତହିଁରେ ଭାରତୀୟତା ଭରି ଦିଆଯାଇଛି। ମହାନଗରୀଗୁଡ଼ିକରେ ବିଭିନ୍ନ ଇଂଲିଶ ଚାକିରିଆ ବା ଲାଟସାହାବମାନଙ୍କ ନାମାନୁସାରେ ହୋଇଥିବା ସଡ଼କ, ଗଳି, ଛକ, ରାସ୍ତା ଇତ୍ୟାଦିର ନାମକୁ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବଦଳାଯାଇ ଭାରତୀୟ ମହାପୁରୁଷ ବା ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱମାନଙ୍କ ନାମରେ କରାଯାଉଛି। ସେହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବେ ବି ସରି ନାହିଁ। ତେବେ ଯେତିକି ନାମ ବଦଳାଯାଇଛି, ତାହାକୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶର ନାଗରିକମାନେ ବ୍ୟବହାର ନକରି ପୁରୁଣାକାଳିଆ ଇଂଲିଶିଆ ନାମକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ନିଜର ଗୋଲାମୀ ପ୍ରବୃତ୍ତିକୁ ଦେଖାଇ ଚାଲିଛନ୍ତି। ଦେଶର ଯେଉଁ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକର ନାମ ବଦଳାଯାଇଛି, ତାହାର ଏକ ତାଲିକା ତଳେ ଦିଆଗଲା:

କ୍ରମ	କ’ଣ ଥିଲା (in English)	କ’ଣ ଥିଲା (ଓଡ଼ିଆରେ)	କ’ଣ ହେଲା (in English)	କ’ଣ ହେଲା (ଓଡ଼ିଆରେ)	କେବେ ହେଲା
୧	Trichinapoly	ତ୍ରିଚିନ୍ନାପଲୀ	Tiruchirapalli	ତିରୁଚିରାପଲ୍ଲୀ	1971
୨	Baroda	ବରୋଦା	Vadodara	ବଡ଼ୋଦରା	1974
୩	Trivandrum	ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମ୍	Thiruvananthapuram	ତିରୁଅନନ୍ତପୁରମ୍	1991
୪	Bombay	ବମ୍ବେ	Mumbai	ମୁମ୍ବାଇ	1996
୫	Madras	ମାଡ଼୍ରାସ୍	Chennai	ଚେନ୍ନାଇ	1996
୬	Cochin	କୋଚିନ୍	Kochi	କୋଚି	1996
୭	Calcutta	କାଲକାଟା, କଲିକତା, କଲ୍‌କତ୍ତା (ହିନ୍ଦୀରେ)	Kolkata	କୋଲ୍‌କାତା	2001
୮	Pondicherry	ପଣ୍ଡିଚେରୀ	Puducherry	ପୁଡୁଚେରୀ	2006
୯	Cawnpore	କ’ନପୋର୍	Kanpur	କାନପୁର	1947
୧୦	Belgaum	ବେଲଗାଓଁ	Belagavi	ବେଲାଗାୱି	2014
୧୧	Indhur	ଇନ୍ଧୁର	Indore	ଇନ୍ଦୋର	1947
୧୨	Panjim	ପାଞ୍ଜିମ୍	Panaji	ପାଣାଜୀ	1960
୧୩	Poona	ପୁନା	Pune	ପୁଣେ	1977
୧୪	Simla	ସିମ୍‌ଲା	Shimla	ଶିମ୍‌ଲା	1950
୧୫	Benares	ବନାରସ୍, କାଶୀ	Varanasi	ବାରାଣାସୀ	1956
୧୬	Waltair	ୱାଲଟିୟର୍	Visakhapatnam	ବିଶାଖାପଟନମ୍	1987
୧୭	Tanjore	ତାଞ୍ଜୋର	Thanjavur	ତାଞ୍ଜାଭୁର	1948
୧୮	Jubbulpore	ଜବ୍ବଲପୋର	Jabalpur	ଜବଲପୁର	1956
୧୯	Ootacamund	ଉତ୍କାମଣ୍ଡ୍	Udhagamandalam	ଉଦ୍‌ଗାମଣ୍ଡଳମ୍	1950
୨୦	Calicut	କାଲିକଟ୍	Kozhikode	କୋଝିକୋଡ଼୍	1949
୨୧	Gauhati	ଗୌହାଟୀ	Guwahati	ଗୁଆହାଟୀ	1980
୨୨	Allepey	ଆଲେପି	Alappuzha	ଅଲାପୁଝା	1957
୨୩	Mysore	ମୈସୋର୍	Mysuru	ମୈସୁରୁ	2014
୨୪	Mangalore	ମାଙ୍ଗାଲୋର୍	Mangaluru	ମାଙ୍ଗାଲୁରୁ	2014
୨୫	Bangalore	ବାଙ୍ଗାଲୋର	Bengaluru	ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ	2014
୨୬	Gurgaon	ଗୁର୍‌ଗାଓଁ	Gurugram	ଗୁରୁଗ୍ରାମ	2016

ନାମ ପରିବର୍ତନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଦେଶର ସଚେତନ, ଶିକ୍ଷିତ ଓ ଅଗ୍ରଣୀ ରାଜ୍ୟ କେରଳ ବେଶ୍ ଆଗରେ। ଉପର ତାଲିକାରେ କିଛି ନାମ ରହିଥିବା ବେଳେ, ଅଳ୍ପ ପରିଚିତ ଆଉ କିଛି ସ୍ଥାନର ପରିବର୍ତିତ ପ୍ରତିରୂପ ତଳ ତାଲିକାରେ ଦିଆଗଲା:

କ୍ରମ	ଇଂଲିଶିଆ ସ୍ଥାନ ନାମ	ଓଡ଼ିଆରେ ସେହି ନାମ	ପରିବର୍ତିତ ନାମ	ଓଡ଼ିଆରେ ନୂଆ ନାମ
୧	Trichur	ତ୍ରିଚୁର	Thrissur	ତ୍ରିଶୁର
୨	Quilon	କୁଇଲନ୍	Kollam	କୋଲ୍ଲମ୍
୩	Palghat	ପାଲଘାଟ୍	Palakkad	ପଲକ୍କଡ଼୍
୪	Cranganore	କ୍ରାଙ୍ଗାନୋର୍	Kodungallur	କୋଡ଼ୁଙ୍ଗାଲୁର
୫	Tellichery	ତେଲିଚେରୀ	Thalasseri	ଥଲସେରି
୬	Cannanore	କୁନ୍ନାନୋର	Kannur	କନ୍ନୁର
୭	Diamper	ଡାୟାମ୍ପର	Udayamperoor	ଉଦୟମପେରୁର୍
୮	Sherthalai	ସେରତଲାଇ	Cherthala	ଚେରଥଲା
୯	Quilandy	କୁଇଲାଣ୍ଡି	Koilandi	କୋଇଲଣ୍ଡି
୧୦	Changanacherry	ଚଙ୍ଗନାଚେରୀ	Changanassery	ଚଙ୍ଗନାସେରୀ
୧୧	Sultan`s Battery	ସୁଲତାନଙ୍କ ବ୍ୟାଟେରୀ	Sulthanbatheri	ସୁଲତାନବଥେରି

ଏହି କ୍ରମରେ ଓଡ଼ିଶାର ନାମ Orissa(ଓରିଶା) ରୁ ଓଡ଼ିଶା (Odisha) ଏବଂ ‘ଓଡ଼ିଆ’ ଶବ୍ଦଟି Oriya(ଓରିୟା)ରୁ ଓଡ଼ିଆ (Odia) ହେଲା ସାଂବିଧାନିକ ସଂଶୋଧନ ବଳରେ ୨୦୧୧ ନଭେମ୍ବରରେ। ଚାହୁଁଚାହୁଁ ସାଢେ ଚାରି ବର୍ଷ ହୋଇଗଲାଣି। ହେଲେ ଏବେ ବି ସରକାରୀ ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍‌ରେ Orissa ଓ Oriya ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ତେବେ ଓଡ଼ିଶାର ସ୍ଥାନର ନାମ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ କେବଳ ପ୍ରାଶାସନିକ ନିର୍ଦେଶନାମା ଯଥେଷ୍ଟ। ଏଥିପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ଅନାବଶ୍ୟକ। ତେବେ ସେହି ପ୍ରାଶାସନିକ ନିର୍ଦେଶନାମା, ଗେଜେଟ୍ (ରାଜପତ୍ର) ବିଜ୍ଞପ୍ତି ରୂପେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଲେ ଉତ୍ତମ। ଓଡ଼ିଶାର ବରହମପୁର ବା ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରରେ ଥିବା ରେଳଷ୍ଟେସନର ନାମକୁ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ
Brahmapur (ବ୍ରହ୍ମପୁର) ନାମରେ ଲେଖୁଥିବା ବେଳ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କର ଚେତା ପଶୁନାହିଁ, ସେହି ବନାନକୁ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ। ଅବଶ୍ୟ ପଶ୍ଚିମବଂଗର Behrampur ଠାରୁ ଫରକ ଦର୍ଶାଇବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇର ଏହା ଏକ ଫିକର। ତଥାପି ଏହା ଯୁକ୍ତିସମ୍ମତ ହୋଇଥିବାରୁ, ବିନା ବିତର୍କରେ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଶାସନ, ନାମ ସଂଶୋଧନକୁ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦେଶନାମା ବଳରେ ସାକାର କରୁ।

୧୯୯୨ ମସିହାରେ ଜିଲ୍ଲା ପୁନର୍ଗଠନ ପରେ ଦୁଇଟି ନୂଆ ଜିଲ୍ଲା ନୂଆପଡ଼ା ଓ ନବରଙ୍ଗପୁର, ସେମାନଙ୍କର anglicised ନାମକୁ ଫିଙ୍ଗି ସାରିଥିବା ବେଳେ କଟକ, ବାଲେଶ୍ୱର, ଖୋର୍ଧା, କେନ୍ଦୁଝର ଏବେ ବି ସେହି ଇଂଲିଶିଆ ବିକୃତନାମକୁ ଜାବୋଡ଼ି ରଖିଛନ୍ତି। Nawaparaରୁ Nuapada(ନୂଆପଡ଼ା), Nowrangpur ବା Nawarangpurରୁ Nabarangpur (ନବରଙ୍ଗପୁର) ହୋଇସାରିଛି। ଏପରିକି Sundergarh ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ Sundargarh (ସୁନ୍ଦରଗଡ଼) କରିସାରିଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଶାର ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରାଣକେନ୍ଦ୍ର ତଥା ପ୍ରାଚୀନ ସହରଗୁଡ଼ିକ ଯଥା:- Cuttack, Berhampur, Balasore, Jeypore ଆଦି anglicised ନାମକୁ ଆଜି ସୁଦ୍ଧା ଧରି ରଖିବା ଏକ ଲଜ୍ଜାକର ପ୍ରସଙ୍ଗ। ଏହା ପ୍ରାଶାସନିକ ବା ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ସ୍ତରରେ କାହାରି ମୁଣ୍ଡକୁ ଢୁକୁ ନାହିଁ! ଦୁଃଖର କଥା ଯେ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ସମ୍ପନ୍ନ କେରଳୀ ପ୍ରାଶାସନିକ ଅଧିକାରୀ କେହି ଜଣେ ବି ଓଡ଼ିଶାରେ ନାହାନ୍ତି। ତଥାପି ଶିକ୍ଷିତ ଓଡ଼ିଶା ନାଗରିକେ ସାମୂହିକ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ପ୍ରୟୋଗ କଲେ, ସଂସ୍କାର ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ।

କ୍ରମ	କ’ଣ ଅଛି ଇଂଲିଶରେ ସ୍ଥାନର ନାମ	ଠିକ୍ ପଢ଼ିଲେ କେମିତି (ଓଡ଼ିଆରେ)	କ’ଣ ହେବା କଥା ଇଂଲିଶରେ	ଓଡ଼ିଆରେ ସ୍ଥାନର ନାମ
୧	Cuttack	ସୁତ୍ତାକ୍	Katak	କଟକ
୨	Balasore	ବାଲାସୋର୍	Baleshwar	ବାଲେଶ୍ୱର
୩	Berhampur	ବରହମପୁର	Brahmapur	ବ୍ରହ୍ମପୁର
୪	Bissam Cuttack	ବିଷମକଟକ	Bhishma Katak	ଭୀଷ୍ମକଟକ
୫	Khurda	ଖୁର୍ଦା	Khordha	ଖୋରଧା
୬	Keonjhar	କେଉଁଝର	Kendujhar	କେନ୍ଦୁଝର
୭	Kendrapara	କେନ୍ଦ୍ରାପରା	Kendrapada	କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା
୮	Salipur	ସାଲିପୁର	Salepur	ସାଲେପୁର
୯	Tyendakura	ତ୍ୟେଣ୍ଡାକୁରା	Tendakuda	ତେଣ୍ଡାକୁଡ଼ା
୧୦	Bondamunda	ବଣ୍ଡମୁଣ୍ଡା	Bondhamunda	ବନ୍ଧମୁଣ୍ଡା
୧୧	Jeypore	ଜେଏପୋର୍	Jayapur	ଜୟପୁର
୧୨	Hinjilicut	ହିଂଜିଳିକଟ୍	Hinjilikatu	ହିଂଜିଳିକାଟୁ
୧୩	Chatrapur	ଚତ୍ରପୁର	Chhatrapur	ଛତ୍ରପୁର
୧୪	Jajapur Road	ଯାଜପୁର ରୋଡ଼	Vyasanagar	ବ୍ୟାସନଗର
୧୫	Balangir	ବଲାଙ୍ଗିର	Bolangir	ବଲାଙ୍ଗୀର
୧୬	Khariar	ଖରିଆର	Khadial	ଖଡ଼ିଆଳ
୧୭	Rairakhol	ରାଇରାଖୋଲ	Redhakhol	ରେଢ଼ାଖୋଲ

ନୂଆପଡ଼ା ଏବେ ବି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଖାତାଖତିୟାନରେ Nawapara ହୋଇ ରହିଛି। କାରଣ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରାଦେଶିକ/ ଆଞ୍ଚଳିକ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ସହ, ରାଜ୍ୟ ବା ଜିଲ୍ଲାର ପ୍ରାଶାସନିକ ମୁଖ୍ୟ କୌଣସି ପତ୍ରାଳାପ କରି ନାହାନ୍ତି। ତେଣୁ ପ୍ରାଶାସନିକ ନିର୍ଦେଶନାମା କେବଳ ରାଜ୍ୟ ଓ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଖାତାଖତିୟାନରେ ବଦଳିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସ୍ଥାନୀୟ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଲେଖିବାକୁ ହେବ।